Parodontitis is een tandvleesontsteking die verder gaat dan het tandvlees. Tandplak op de tanden en kiezen wat niet goed wordt verwijdert, veroorzaakt een ontsteking op de rand van het tandvlees. Zo’n tandvleesontsteking heet gingivitis. Deze ontsteking kan zich uitbreiden van de tandvleesrand naar het daaronder gelegen kaakbot. Dit kan uiteindelijk leiden tot parodontitis.
Ontstaan van parodontitis
Een ontsteking in de tandvleesrand (gingivitis) wordt veroorzaakt door bacteriën. Die bacteriën zitten in tandplak. Wanneer die niet verwijderd wordt, bijvoorbeeld door het niet poetsen en tussen de tanden en kiezen te stokeren, kan de tandplak onder invloed van stoffen in het speeksel verkalken tot tandsteen dat stevig vastzit aan de tanden en kiezen. Hierop wordt weer een nieuw laagje plak gevormd etc.
Een tandvleesontsteking kan zich in de diepte uitbreiden naar het kaakbot rondom de tanden en kiezen. Het tandvlees laat daardoor los van de tanden en kiezen. In de ruimte (de pocket) die zo ontstaat tussen het tandvlees en de tanden en kiezen, vormt zich weer tandplak. Door deze tandplak verplaatst de ontsteking zich nog verder in de diepte. De vezels gaan door de ontsteking kapot en het kaakbot wordt afgebroken. Hierdoor worden de pockets dieper. In de verdiepte pockets verkalkt de tandplak gedeeltelijk tot tandsteen. Deze voortschrijdende ontsteking met afbraak van vezels en kaakbot heet parodontitis.
Parodontitis
Kenmerken van parodontitis
Parodontitis kan lang onopgemerkt blijven, omdat het vaak geen – of pas in een heel laat stadium – verschijnselen met zich meebrengt. Enkele kenmerken die kunnen optreden zijn: rood, slap en gezwollen tandvlees, bloedend tandvlees bij het poetsen of eten en terugtrekkend tandvlees. Ook een vieze smaak of een slechte adem kunnen duiden op parodontitis. Parodontitis geeft zelden pijnklachten. Pas in een gevorderd stadium van parodontitis ontstaan er echt klachten. Die kunnen bijvoorbeeld bestaan uit het los gaan staan van tanden en kiezen of het ontstaan van ruimte tussen de tanden en kiezen.
Gevolgen van parodontitis
Als het tandvlees ver is teruggetrokken, kan dat een lelijk gezicht zijn. Doordat bij terugtrekkend tandvlees de wortels gedeeltelijk bloot komen te liggen, kunnen de tanden en kiezen erg gevoelig zijn bij het poetsen, warme, koude, zoete of zure dranken en spijzen. Eenmaal afgebroken kaakbot kan zich niet meer herstellen. Uiteindelijk kan er door parodontitis zoveel kaakbot verdwijnen dat de tanden en kiezen los gaan staan en tenslotte uitvallen.
Voorkomen van parodontitis
Bloedend tandvlees betekent dat er sprake is van tandvleesontsteking (gingivitis). Negeer dit signaal niet, maar onderneem actie om het tandvlees weer gezond te krijgen. Tandplak veroorzaakt ontstoken tandvlees. Het is dus van belang om uw mond goed schoon te houden. Neem contact met ons op voor een advies op maat, met de hulpmiddelen die voor u het meest geschikt zijn.
Behandeling van parodontitis
De behandeling van parodontitis verloopt is verschillende fases. Om de conditie van uw tandvlees en kaakbot te verbeteren is een uitgebreide behandeling door de mondhygiënist nodig.
Fase 1. Onderzoek en opstellen behandelplan
Bij het eerste onderzoek ofwel parodontiumstatus (pocketmetingen + begroting)
worden de conditie van uw tandvlees en kaakbot in kaart gebracht.
Met die informatie wordt een diagnose en een behandelplan opgesteld. Dat plan beschrijft per tand en kies, de conditie, hoe groot de kans op behoud is en welke behandelingen noodzakelijk zijn. De in kaart gebrachte situatie wordt met u besproken.
* Een voorwaarde voor een goed resultaat is motivatie en optimale zelfzorg.
Fase 2. Initiële behandeling
In deze 2e fase reinigt de mondhygiënist de aangetaste delen, zowel boven als onder het tandvlees. In overleg met u wordt dit met of zonder verdoving gedaan, om de behandeling zo pijnloos mogelijk te laten verlopen. Deze behandeling wordt aangevuld met de nodige instructies.
Een goede mondhygiëne is een absolute voorwaarde om de conditie van uw tandvlees en kaakbot te verbeteren, te genezen en uiteindelijk gezond te houden. Dat vraagt tijd en aandacht van u.
Vaak heeft u meer dan 1 afspraak nodig om uw hele gebit goed te laten reinigen. Die afspraken proberen we kort achter elkaar te plannen om het effect van deze fase van de behandeling zo groot mogelijk te laten zijn.
Fase 3. Recall bezoeken
Recall bezoeken zijn consulten waarin nazorg verleend wordt om alles zo schoon mogelijk te houden. Hiermee voorkomt u in de meeste gevallen dat bacteriën opnieuw schade aan kunnen richten. Voor een recall bezoek komt u elke 3-4 maanden bij de mondhygiënist terug gedurende langere tijd. Wanneer er ook een controle door de tandarts nodig is kunt u ons vragen een combinatieafspraak te maken, zodat u slechts 1 keer hoeft te komen.
Vaak is, óók als u zelf goed poetst, regelmatige behandeling door de mondhygiënist nodig. Om de tandplaque en het tandsteen te verwijderen dat u zelf niet kunt verwijderen.
Fase 4. Evaluatie
In de 4e fase gaat de mondhygiënist evalueren en zo nodig worden er nieuwe pocketmetingen gedaan. De bereikte verbeteringen worden vastgesteld en met u besproken. Zo nodig wordt er aanvullend onderzoek gedaan, door bv. een bacteriekweek. De tandarts of mondhygiënist beoordeelt de noodzaak van een evaluatieonderzoek op basis van de behaalde resultaten.
Gedurende langere tijd is nazorg aanbevolen om de conditie van het tandvlees stabiel te houden of verder te verbeteren.
In uitzonderingssituaties kan het nodig of beter zijn, één of enkele pockets chirurgisch te behandelen. De tandarts of de mondhygiënist zal u hierover informeren.
Vóór behandeling
Na het kleuren van plak
Direct na behandeling
6 maanden recall
Risicogroepen voor parodontitis
Het is bewezen dat sommige mensen meer aanleg hebben voor parodontitis dan andere. Vaak blijken bepaalde bacteriën hierbij een belangrijke rol te spelen. Een aantal groepen loopt extra risico:
Rokers
Roken heeft behalve de bekende gezondheidsrisico's ook nadelige gevolgen voor uw tandvlees. Het tandvlees van rokers ziet er bleker uit en bloedt minder snel, terwijl het toch ontstoken kan zijn. Als u rookt, herstelt het tandvlees slechter van een ontsteking. Bij rokers breekt het kaakbot 2x sneller af dan normaal. Hierdoor komt parodontitis vaker voor bij rokers dan bij niet-rokers. Ook reageren rokers minder goed op de behandeling van parodontitis.
Diabetes
Iemand met diabetes is gevoeliger voor ontstekingen en infecties. Dus ook het tandvlees ontsteekt sneller. Dat gebeurt vooral wanneer de diabetes niet goed is ingesteld. Mensen met diabetes, en vooral niet goed ingestelde diabetes, hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van parodontitis. Ook is door diabetes de kans op het ontstaan van abcessen bij parodontitis groter.
Stress
Iedereen heeft wel eens last van stress. Langer aanhoudende psychische stress kan de afweer van het lichaam en dus ook van het tandvlees onderdrukken. Wie veel stress heeft, heeft een grotere kans op parodontitis. Ook de gevolgen van parodontitis kunnen ernstiger zijn.
Zwangerschap
Tijdens uw zwangerschap heeft u meer kans op het krijgen van tandvleesproblemen. Door de veranderde activiteit van uw hormonen reageert het tandvlees heftiger op de aanwezigheid van tandplak. Extra aandacht voor de mondhygiëne tijdens uw zwangerschap is dan ook zeer belangrijk. Als u alle plak zorgvuldig verwijdert, levert uw zwangerschap geen extra risico’s op voor het krijgen van tandvleesontstekingen.
Ook verschillende systemische ziekten en medicijngebruik kunnen invloed hebben op parodontitis. Daarom is het belangrijk dat uw tandarts en mondhygiënist op de hoogte zijn (en blijven) van uw gezondheid.